مضامین شعر الشکوی الذاتیة فی القرن الأول الـهجری

نویسندگان

غلامعباس رضایی هفتادر

شرافت کریـمی

چکیده

شعر الشکوی تعبیر ذاتی عن هموم الإنسان الناتجة عما یعرض له من مشاکل الـحیاة الـخاصة والعامة. فهذا الشعر یمثل بدایة خروج الإنسان إلی الـمواجهة الـحقیقیة مع الـجوانب السلبیة فی الـحیاة، حین لا یملک أمامه إلا رفع الصوت بالشکوی لتخفیف همومه وتصویر واقع حیاته ومعاناته النفسیة. الشکوی غرض قدیم فی الشعر العربی؛ فالـموت والدّهر والـحب والفراق والسجن والشیخوخة والـمرض والذنب ومصائب الـحیاة تعتبر من أهم بواعث الشکوی الذاتیة فی القرن الأول للهجرة. ظلّ شعر الشکوی الذاتیة فی هذا القرن امتداداً لما کان سائدا فی شعر العصر الـجاهلی من حیث الوزن والبناء والصور الشعریة، لکنه عندما أشرق الإسلام تغیرت جوانب کثیرة من الـحیاة، وأثّر هذا الأمر علی وجهة نظر الناس فیها؛ فقلّتِ الشکوی من الفقر والـموت وما یشعر به الإنسان من مشاکل الـحیاة، وصارت آلامها أخف وطأة مما کان یشعر به الشاعر الـجاهلی. وکذلک کثرت الشکوی من فراق الأبناء والأقارب الذین هاجروا  إلی البلدان الـمختلفة لنشر الإسلام فی الأقطار الـمحاذیة. ففی شعر الشکوی فی القرن الأول الهجری تتشابه الأسالیب، وتتداخل فیها الـمعانی والتجارب الذاتیة، بینما تختلف الصور الفنیة من شاعر إلی آخر. إنّ شعر الشکوی یأتی تارةً فی قصائد مستقلة، وتارةً أخری یأتی ضمن الأغراض الشعریة الأخری، وعلی أی حال فهو یمثل غرضاً شعریاً مستقلاً من حیث الـمعنی والصور الفنیة؛ وهو لا یقلّ فی جودته، من حیث الـمعنی والتفنّن فی الأسالیب واستعمال أدوات اللغة، عن أی غرض شعری آخر.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مضامین شعر الشکوى الذاتیة فی القرن الأول الـهجری

شعر الشکوى تعبیر ذاتی عن هموم الإنسان الناتجة عما یعرض له من مشاکل الـحیاة الـخاصة والعامة. فهذا الشعر یمثل بدایة خروج الإنسان إلى الـمواجهة الـحقیقیة مع الـجوانب السلبیة فی الـحیاة، حین لا یملک أمامه إلا رفع الصوت بالشکوى لتخفیف همومه وتصویر واقع حیاته ومعاناته النفسیة. الشکوى غرض قدیم فی الشعر العربی؛ فالـموت والدّهر والـحب والفراق والسجن والشیخوخة والـمرض والذنب ومصائب الـحیاة تعتبر من أهم بو...

متن کامل

الشکوی فی شعر حافظ ابراهیم

ملخّص البحث الشکوی هی تعبیر عن هموم الإنسان الناتجه عمّا یعرض له من مشکلات حیاته. حافظ إبراهیم هو من الشّعراء الذین نری فی حیاتهم مشاکل کثیره. هو ذاق مراره الیتم و البوس منذ صغره. تعاقبت علیه سلسله من النکبات، فمن فقدان أبیه و هو طفل، إلی فقره و بوسه فی الحیاه إلی إخفاقه فی العمل و فی الزواج و غیر ذلک، أدّی إلی سیطره التشاوم و الحزن علی نفسه حتّی جعله صاحب نفس شکّاء بکّاء. إنّ بوس حافظ قد أتاح له ...

15 صفحه اول

الإتجاه الموضوعی فی شعر الکتّاب فی القرن الرابع الصابیء نموذجاً

إنّ شعر الکتّاب فی القرن الرابع وإن تمیّز بمیزات وسمات من شعر هذا القرن فإنّه بما فیه من قیم العصر الفنیه السائده فی شعرهذا القرن صار جزءاً من نسیجه.إلا أنّ الشهره الکتابیه لهؤلاء الشعراء ذهبت بشهرتهم فی میدان الشعر وجعلتهم من الشعراء الثانویین و المهملین المغمورین. هذه المقاله دراسه لظاهره أدبیه عرفها العصر العباسی وهی ظاهره شعر الکتّاب الشعراء، مثقفی العصر الذین جمعوا بین فنّی القول: الشعر والنثر؛وس...

متن کامل

بثّ‏ الشکوی در شعر شهریار

بثّ‏ الشکوی‌ ‌نوع‌ ادبی‌ جهانی‌‌ است که‌ محتوای‌ آن‌ در میان ادبیات‌ تمامی‌ ملل‌‌، مشترک‌‌ و تاریخچه آن به امتداد عمر بشریت، طولانی است. چون در بثّ‏ الشکوی‏ شاعر از عواطف‌ خود سخن می‏ 'وید، از نظر ماهیت جزو ادب غنایی و به شدت از روحیات و شرایط زندگی شاعر متأثر است. در متن و بطن آثار نگارین شهریار، موضوعات و مضامین مختلفی وجود دارد، که از جملۀ آنها می‏توان به گلایه‏ ها و شکایات مختلف با بسامد بالا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب عرب

ناشر: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN

دوره 6

شماره 1 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023